Patron – Szkoła Podstawowa nr 225 w Warszawie

Józef Gardecki
Warszawski rzeźbiarz, literat, publicysta.
Urodził się w 1880 r. w Warszawie, na Woli. Jego ojciec był dorożkarzem, matka zajmowała się siedmiorgiem dzieci. Od najmłodszych lat zaznał biedy, głodu i konieczności ciężkiej pracy. Początkowo uczęszczał do ochronki dla małych dzieci, gdzie nauczył się czytać, pisać i liczyć. W wieku siedmiu lat rozpoczął naukę w rosyjskiej szkole, której jednak nie ukończył. Od 1892 r. uczył się w Warszawskiej Szkole Rysunku na Placu Teatralnym. Poznał w niej Jana Rembowskiego, późniejszego serdecznego kolegę, dzięki któremu został przyjęty na naukę zawodu cyzelera w fabryce sreber i platerów Norblina. Fabrykę tę opuścił w wieku osiemnastu lat jako czeladnik kunsztu brązowniczego i złotniczego. W tym też czasie pracował w Robotniczym Teatrze Amatorskim. Grał w nim m.in. Kordiana w dramacie Słowackiego, Konrada w „Dziadach” Mickiewicza, Stańczyka i Pana Młodego w „Weselu” Wyspiańskiego. Od 1901 r. studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, później uczył się rzeźby w Paryżu u samego Rodina. Podczas pierwszej wojny światowej przebywał w Szwecji. Zarówno przed jak i po wojnie Gardecki zajmował się pracami architektonicznymi odnawiając m.in. kamienice (odnawiał rzeźby bądź zdobił sufity i ściany swoimi rzeźbami). W latach 1921 – 1922 wykonał czytelnię i hall, salę restauracyjną wielką i małą w Hotelu Europejskim a parę lat później Kawiarnię Europejską. Wszystko w stylu Ludwika XVI. Od 1926 r. Gardecki poświęcił się głównie rzeźbie. W 1928 r. napisał książkę pt. „Było nas trzech”, dobrze przyjętą przez krytyków, później jeszcze „Bawię się na podwórzu” oraz „Trzy pory roku”. Pisywał również do prasy. W 1944 r., podczas powstania warszawskiego jego mieszkanie i pracownia zostały spalone przez Niemców, a tym samym uległ zagładzie niemal cały dorobek artystyczny. Po wojnie, artysta pozbawiony dorobku życia, tułał się od przytułku do przytułku. Zmarł w 1952 r.

Szkoła została nazwana imieniem Józefa Gardeckiego w 1961 r.

Obecnie hol szkoły ozdabia jedna z nielicznych ocalałych rzeźb artysty
„Oracz”,
symbol pracy i wysiłku.

Najważniejsze prace
Józefa Gardeckiego:

1. Kain i Abel – płaskorzeźba, Kraków 1903 r. (los nieznany).
2. Spragnieni – płaskorzeźba, Kraków 1904 r. (los nieznany).
3. Skarga – figura naturalnej wielkości, Kraków 1905 r. (zniszczona podczas wojny).
4. Chrystus pod krzyżem – gips, Kraków 1902 r. (los nieznany).
5. Chrystus płaczący nad globem – głowa Chrystusa, Kraków 1903 r. (rodzinny zbiór Lubomirskich).
6. Portret malarza Kamila Witkowskiego, Kraków 1905 r. (zbiory prywatne).
7. Portret architekta Franciszka Mączyńskiego, Kraków 1905 r. (zniszczony podczas wojny).
8. Jesień – płaskorzeźba, Kraków 1904 r. (los nieznany).
9. Franka – rzeźba młodej kobiety, Kraków 1905r.
10. Król Dawid budzi naród – płaskorzeźba, Kraków 1906 r. (zniszczona).
11. Ekstaza – płaskorzeźba, Kraków 1906 r. (sala koncertowa w Teatrze Starym w Krakowie).
12. Ręka starego robotnika – odlana w brązie, Paryż 1908 r. (zniszczona podczas pożaru pracowni).
13. Potęga – rzeźba, Paryż 1908 r. (los nieznany).
14. Ramię – brąz, Paryż 1908 r. (zbiory prywatne w Paryżu).
15. Natchnienie – rzeźba głowy ofiarowana Marii Skłodowskiej – Curie.
16. Portret Pani Kalf – holenderskiej aktorki, Paryż 1908 r. (los nieznany).
17. Rozpacz – rzeźba, Paryż 1908 r.
18. Pieszczota – ręka młodej Rosjanki, Paryż 1907 – 08 r. (wywieziona do Rosji w 1908 r.).
19. Uśmiech – głowa kobieca, Warszawa 1925 r.

Grób patrona na warszawskich Powązkach.

20. Oracz – rzeźba brąz, wystawiona w Zachęcie w 1938 r., zakupiona przez Muzeum Narodowe w Warszawie, obecnie w depozycie SP 225).
21. Doktor Józef Skłodowski – płaskorzeźba, Warszawa 1930 r. (zniszczona podczas wojny).
22. Doktor Rafał Radziwiłłowicz – płaskorzeźba, Warszawa 1935 – 36 r. (ozdabia grobowiec na Rossie w Wilnie).
23. Higea – figura bogini, Warszawa 1929 r. (los nieznany).
24. Portret młodego lekarza – rzeźba (zakupiona przez Ministerstwo Kultury i Sztuki po śmierci artysty).